നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ എങ്ങനെ പൂർത്തിയാക്കാം
(Performing Missed Prayers — Qada Salah according to Quran & Sunnah)
بسم الله الرحمن الرحيم.
(ബിസ്മില്ലാഹിർറഹ്മാനിർറഹീം)
അർത്ഥം: പരമകാരുണികനും ദയാലുവുമായ അല്ലാഹുവിൻ്റെ നാമത്തിൽ.
اللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ
(അല്ലാഹുമ്മ അഇന്നീ അലാ ദിക്രിക വശുക്രിക വഹൂസ്നി ഇബാദതിക്)
അർത്ഥം: അല്ലാഹുവേ, നിന്നെ ഓർക്കാനും നിനക്ക് നന്ദി ചെയ്യാനും നിനക്ക് നല്ല രൂപത്തിൽഇബാദത്ത് (ആരാധന) ചെയ്യാനും എന്നെ നീ സഹായിക്കേണമേ.
ആമുഖം
നമസ്കാരം (സലാഹ്) ഇസ്ലാമിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട തൂണുകളിൽ ഒന്നാണ്.
ഖുർആൻ നമ്മെ നമസ്കാരത്തോട് സ്ഥിരത പുലർത്താൻ നിരന്തരം ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു:
“നമസ്കാരങ്ങളെ സൂക്ഷിക്കുവിൻ; പ്രത്യേകിച്ച് മധ്യനമസ്കാരത്തെ; വിനീതമായിഅല്ലാഹുവിന്റെ മുന്നിൽ നില്ക്കുവിൻ.”
﴿سورة البقرة 2:238﴾
എങ്കിലും മനുഷ്യജീവിതത്തിലെ വ്യത്യസ്ത സാഹചര്യങ്ങളാൽ ചിലപ്പോഴൊക്കെനമസ്കാരങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെടാം.
അങ്ങനെ നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ ഖളാഅ് (قضاء) ആയി പൂരിപ്പിക്കേണ്ടതാണെന്ന്പണ്ഡിതന്മാർ ഏകകണ്ഠമായി അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.
പ്രവാചകൻ ﷺ പറഞ്ഞു:
“ആരും ഒരു നമസ്കാരം മറന്നുപോയാൽ അല്ലെങ്കിൽ ഉറക്കമൂലം നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ, അത്ഓർമ്മവന്ന ഉടൻ വീട്ടണം. അതിന് മറ്റൊരു പ്രായശ്ചിത്തമില്ല.”
(സഹീഹ് ബുഖാരി: 597, സഹീഹ് മുസ്ലിം: 684)
1. ഖളാഅ് നമസ്കാരം എന്താണ്?
“ഖളാഅ്” എന്നത് “പൂർണ്ണീകരിക്കൽ” അല്ലെങ്കിൽ “വീട്ടൽ” എന്നർത്ഥം.
ഒരു ഫർള് നമസ്കാരം (സമയത്ത്) നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ, അത് പിന്നീടു വീട്ടേണ്ടതാണ്.
ഇത് കടമായിത്തീരുന്നു, കാരണം നമസ്കാരം നിശ്ചിത സമയത്ത് നിർബന്ധമായകടമയാണ്.
ഖുർആൻ പറയുന്നു:
“നമസ്കാരം വിശ്വാസികളിൽ നിശ്ചിത സമയത്ത് ബാധ്യതയാക്കി.”
﴿إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا﴾
(സൂറത് അൻ-നിസാ: 4:103)
ഇതനുസരിച്ച്, സമയത്ത് നിർവ്വഹിക്കാതിരുന്നാൽ, അത് വീട്ടുന്നത് അത്യാവശ്യമാണ്.
2. നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ എപ്പോൾ വീട്ടണം?
ഹദീസ് വ്യക്തമാക്കുന്നത് പോലെ, ഓർമ്മവന്ന ഉടൻ വീട്ടണം.
നബി (സ) പറഞ്ഞു:
"നിങ്ങളിൽ ഒരാൾ ഒരു നമസ്കാരം മറന്നുപോവുകയോ, അല്ലെങ്കിൽ അതിന്റെ സമയത്ത്ഉറങ്ങിപ്പോവുകയോ ചെയ്താൽ, ഓർമ്മ വരുമ്പോൾ അവൻ അത് നമസ്കരിച്ചുകൊള്ളട്ടെ. കാരണം, നമസ്കാരങ്ങൾക്ക് അല്ലാഹു സമയം നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, മറവിക്കോഉറക്കത്തിനോ സമയമില്ല."
(സഹീഹ് മുസ്ലിം, 684)
അതിനാൽ,
അബദ്ധത്തിൽ നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ (ഉറക്കം, മറവി): ഓർമ്മ വരുന്ന ഉടൻ വീട്ടണം.
ബോധപൂർവ്വം നഷ്ടപ്പെടുത്തിയാൽ (അനാസ്ഥ): ഇത് വലിയ പാപമാണ്. ഇത്തരംസന്ദർഭങ്ങളിൽ, ചെയ്ത തൗബയുടെ (പശ്ചാത്താപം) പൂർത്തീകരണമായി, ഒരു നിമിഷംപോലും വൈകാതെ ഉടൻ തന്നെ ഖളാഅ് വീട്ടാൻ തുടങ്ങണം.
3. നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങളുടെ കണക്ക് എങ്ങനെ കണ്ടെത്താം
നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങളുടെ എണ്ണം കൃത്യമായി അറിയാനാകാത്തവർ ഏകദേശംകണക്കാക്കണം.
ഉദാ: “ഏകദേശം രണ്ട് വർഷം നമസ്കാരം ചെയ്തിട്ടില്ല” എങ്കിൽ —
അതിനനുസരിച്ച് ഓരോ ദിവസത്തെയും 5 വഖ്ത് × 730 ദിവസങ്ങൾ = ഏകദേശം 3650 നമസ്കാരങ്ങൾ.
കൃത്യമായ കണക്ക് അല്ലെങ്കിലും, നിയ്യത്ത് (intention) ശുദ്ധമായാൽ അത് മതിയാകും.
4. ക്രമം പാലിക്കുക (Tartīb / Sequence)
പണ്ഡിതന്മാരുടെ ഭൂരിപക്ഷ അഭിപ്രായം അനുസരിച്ച്, നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ ക്രമത്തിൽഖളാഅ് ചെയ്യുന്നത് ഉത്തമമാണ്.
ഉദാ: നഷ്ടപ്പെട്ട ളുഹർ → അതിനു ശേഷം നഷ്ടപ്പെട്ട അസ്വർ → പിന്നെ മഗ്രിബ്.
പ്രധാന ഇളവ്: വളരെ കൂടുതൽ നമസ്കാരങ്ങൾ (ചില പണ്ഡിതന്മാർ ആറ് നമസ്കാരത്തിൽകൂടുതൽ എന്ന് കണക്കാക്കുന്നു) ഖളാഅ് ഉള്ളവർക്ക്, അവയുടെ എണ്ണം ഓർമ്മയില്ലാത്തസാഹചര്യത്തിലും, ഈ ക്രമം പാലിക്കൽ നിർബന്ധമില്ല. വേഗത്തിൽ ബാധ്യതതീർക്കുന്നതിന് മുൻഗണന നൽകാം.
5. ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾ വീട്ടാനുള്ള എളുപ്പ മാർഗ്ഗങ്ങൾ
🕋 A. ഓരോ വഖ്തിനും ഒപ്പം ഖളാഅ്:
ഇന്നത്തെ നമസ്കാരത്തിന് ശേഷം അതേ വഖ്തിലെ ഒരു പഴയ നമസ്കാരവും ചേർക്കുക.
ഉദാ: ഇന്നത്തെ ളുഹർ കഴിഞ്ഞ് — “ഖളാആയ ആദ്യത്തെ ളുഹർ” എന്ന് നിയ്യത്ത് വെച്ച്മറ്റൊന്ന് കൂടി നമസ്കരിക്കുക.
🕋 B. ദിവസേന നിശ്ചിത എണ്ണം:
ദിവസേന ഒരു ദിവസത്തെ (5 വഖ്ത്) നമസ്കാരങ്ങൾ ഖളാഅ് ചെയ്യുക.
അങ്ങനെ ചെയ്താൽ കുറച്ച് മാസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ വലിയൊരു ഭാഗം തീരും.
🕋 C. പ്രത്യേക സമയം:
പകൽ സമയം അല്ലെങ്കിൽ രാത്രി ഒരു നിശ്ചിത സമയത്ത് ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾക്കായിസമയം നീക്കിവെക്കുക.
ഉദാ: രാത്രി ഇഷയ്ക്ക് ശേഷം 20 മിനിറ്റ്.
6. നിയ്യത്ത് (Intention)
ഖളാഅ് നമസ്കാരത്തിനായി വ്യക്തമായ നിയ്യത്ത് വേണം.
അവസാനത്തേത് അല്ലെങ്കിൽ ആദ്യത്തേത് എന്ന രീതിയിൽ പറയുന്നത് പണ്ഡിതർശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
ഉദാഹരണം: “എന്റെ ബാധ്യതയായ, ഖളാആയ ആദ്യത്തെ (അല്ലെങ്കിൽ അവസാനത്തെ) ളുഹർ നമസ്കാരം ഞാൻ അല്ലാഹുവിനായി നമസ്കരിക്കുന്നു.”
7. സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം
സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങൾ നിർത്തേണ്ടതില്ല; എങ്കിലും ഫർള് ഖളാഅ്നമസ്കാരങ്ങൾക്കാണ് ഏറ്റവും മുൻഗണന നൽകേണ്ടത്.
പ്രവാചകൻ ﷺ പറഞ്ഞു:
“അല്ലാഹുവിന് ഏറ്റവും പ്രിയപ്പെട്ട കാര്യം, തന്റെ ദാസൻ അവന് നിർബന്ധിതമാക്കിയകർമ്മങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതാണ്.”
(സഹീഹ് ബുഖാരി, 6502)
8. ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട മറ്റ് സുപ്രധാന നിയമങ്ങൾ
1 ജുമുഅ നമസ്കാരം നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ
ജുമുഅ (വെള്ളിയാഴ്ച) നമസ്കരിക്കുന്നതിനുള്ള നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാൻ കഴിയാതെവരികയോ, ജുമുഅ നഷ്ടപ്പെടുകയോ ചെയ്താൽ, അതിനു പകരം 4 റക്അത്തുള്ള ളുഹർ(ളുഹ്ർ) നമസ്കാരമാണ് ഖളാഅ് വീട്ടേണ്ടത്. ജുമുഅ നമസ്കാരം ഖളാഅ് ആയിനമസ്കരിക്കാൻ പാടില്ല.
2 ഖളാഅ് നമസ്കാരം വീട്ടാൻ പാടില്ലാത്ത സമയങ്ങൾ (Awqāt Makrūha)
പൊതുവെ, സുന്നത്ത് നമസ്കാരങ്ങൾ (പ്രത്യേക കാരണങ്ങളില്ലാത്തവ) നമസ്കരിക്കുന്നത്നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തിയ ചില സമയങ്ങളുണ്ട്. ആ സമയങ്ങളിൽ ബോധപൂർവ്വം ഖളാഅ്നമസ്കാരങ്ങൾ വീട്ടുന്നത് ഒഴിവാക്കുന്നതാണ് ഉത്തമം:
സൂര്യോദയം: സൂര്യൻ ഉദിച്ചുയരുന്ന സമയം മുതൽ ഏകദേശം 15-20 മിനിറ്റ് വരെ.
കൃത്യം മധ്യാഹ്നം (ഇസ്തിവാഅ്): ളുഹർ ബാങ്കിന് തൊട്ടുമുമ്പുള്ള സമയം.
സൂര്യാസ്തമയം: അസ്വർ നമസ്കാര സമയം അവസാനിക്കുകയും സൂര്യൻഅസ്തമിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സമയം.
(പ്രധാന ഇളവ്: ഉറക്കം, മറവി എന്നിവ കാരണം നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരം ഉടൻ വീട്ടാൻ, ഈവിലക്കപ്പെട്ട സമയങ്ങളിൽ പോലും ഇളവുണ്ട്.)
9. യാത്രയല്ലെങ്കിൽ ഖസ്റ് (Qasr) അനുവദനീയമല്ല
നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ യാത്രാവസ്ഥയല്ലെങ്കിൽ പൂർണ്ണമായി (4 റക്അത്ത്) ചെയ്യണം.
യാത്രയിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ മാത്രം ഖസ്റ് ആയി (രണ്ട് റക്അത്ത്) ഖളാഅ്ചെയ്യാം.
10. ഖളാഅ് ചെയ്യുമ്പോൾ മനോഭാവം
ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾ വീട്ടുന്നത് “ഭാരമായ കടമ” എന്ന് കാണാതെ,
അല്ലാഹുവിലേക്കുള്ള തിരിച്ചുവരവിന്റെ യാത്രയായി കാണുക.
ഖുർആൻ പറയുന്നു:
“അല്ലാഹു നിങ്ങളുടെ നന്മയ്ക്കായി കാര്യങ്ങളെ ലഘൂകരിക്കുന്നു; അവൻ നിങ്ങളെബുദ്ധിമുട്ടിലാക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നില്ല.”
﴿സൂറ: അൽ-ബഖറ 2:185﴾
11. ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങളുടെ ആത്മീയ ഫലം
ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കുന്നത് ആത്മാവിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുന്നു.
അല്ലാഹുവിനോടുള്ള കടം തീർക്കുമ്പോൾ ഹൃദയം ലഘുവാകുന്നു.
അല്ലാഹു കരുണയുള്ളവനാണ്; ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾ വീട്ടുന്നത് ഒരാളുടെ തൗബയുടെ(പശ്ചാത്താപം) ഭാഗം ആകുന്നു.
അവസാന സന്ദേശം
നഷ്ടപ്പെട്ട നമസ്കാരങ്ങൾ എത്രയാണെങ്കിലും, അതിനാൽ നിരാശരാകേണ്ടതില്ല.
അല്ലാഹുവിന്റെ വാതിൽ എപ്പോഴും തുറന്നിരിക്കുന്നു.
ഇന്നുതന്നെ തുടങ്ങുക.
ഓരോ ദിവസവും അല്പം വീതം ചെയ്താലും, ആ യാത്ര സ്വർഗ്ഗത്തിലേക്കുള്ള വഴി ആകും.
“നിശ്ചയമായും നമസ്കാരം അനാചാരത്തെയും ദുഷ്പ്രവൃത്തികളെയും തടയുന്നു.”
﴿സൂറ: അൽ-അൻകബൂത്ത് 29:45﴾
തീരുമാനം: ഖളാഅ് നമസ്കാരങ്ങൾ വീട്ടുന്നത് — പാപമോശത്തിന്റെ ഒരു വാതിൽ, തൗബയുടെ ഭാഗവും അല്ലാഹുവിന്റെ കരുണയിലേക്കുള്ള വഴിയും ആകുന്നു....
ദുആ (പ്രാർത്ഥന):
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
وَتُبْ عَلَيْنَا إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
(റബ്ബനാ തഖബ്ബൽ മിന്നാ ഇന്നക അൻതസ്സമീഉൽ അലീം, വതുബ് അലൈനാ ഇന്നകഅൻതത്തവ്വാബുർറഹീം.)
അർത്ഥം:
"ഞങ്ങളുടെ നാഥാ, ഞങ്ങളിൽ നിന്ന് നീ ഇത് സ്വീകരിക്കേണമേ! നിശ്ചയമായും നീ എല്ലാംകേൾക്കുന്നവനും എല്ലാം അറിയുന്നവനുമാണ്. ഞങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം നീസ്വീകരിക്കേണമേ! നിശ്ചയമായും നീ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുന്നവനുംകരുണാനിധിയുമാണ്."
This comment has been removed by the author.
ReplyDeleteഅൽഹംദുലില്ലാഹ് വിജ്ഞാന പ്രദം. ഏതാനും ചില്ലറ അക്ഷരത്തെറ്റുകൾ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടു. ഉദാ: ആമുഖത്തിലെ ആദ്യ വരിയിൽ സ്വലാത് (സ്വലാഹ്) എന്നായിപ്പോയി. സ്വാഭാവികം മാത്രം. എങ്കിലും സൂചിപ്പിച്ചു എന്ന് മാത്രം. ബാറക്കല്ലാഹ്' വിജ്ഞാനപ്രദം.
ReplyDeleteഅസ്സലാമു അലൈക്കും. ആദ്യം തന്നെ — ശ്രദ്ധയോടെ എന്റെ ബ്ലോഗ് വായിച്ചും, തെറ്റ് കണ്ടും എന്ന നിലയിൽ അറിയിച്ചതിന് ഹൃദയത്തിൽ നിന്നുള്ള നന്ദി..... തെറ്റുകൾ വരാതെ ഇനി സൂക്ഷിക്കാം. എങ്കിലും തെറ്റുകൾ സംഭവിച്ചു പോയാൽ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കാൻ മടി കാണിക്കരുത്. അല്ലാഹു എന്നെയും നിങ്ങളെയും അനുഗ്രഹിക്കട്ടെ..
Delete